İçindekiler
İnternet sitelerinde içerik veya ürün listelemeleri için en yaygın iki navigasyon yöntemi pagination (sayfalandırma) ve infinite scroll (sonsuz kaydırma) sistemleridir. Peki, SEO açısından hangisi daha avantajlı? Kullanıcı deneyimi (UX) için en iyi seçenek hangisi?
Bu yazıda her iki yöntemin avantajlarını ve dezavantajlarını detaylıca inceleyerek, siteniz için en uygun olanı seçmenize yardımcı olacağız. Ayrıca, teknik optimizasyon önerileri ile hangi yöntemi nasıl daha verimli hale getirebileceğinizi ele alacağız.
| Model | Açıklama | Kullanım Örneği |
| Pagination | İçerik bağımsız sayfalara bölünür. Kullanıcı “Sonraki”, “Önceki” veya sayfa numarası ile gezinir. | Ürün kategorileri, büyük arşivler |
| Load More (Artımlı Yükleme) | Sayfa ilk yüklemede temel içeriği gösterir, ardından kullanıcı “Daha Fazla” butonuyla yeni içerik ekler. | Blog listeleri, galeri sayfaları |
| Infinite Scroll | İçerik kaydırma devam ettikçe otomatik ve kesintisiz şekilde yüklenir. | Sosyal medya akışları, görsel siteler |
Pagination (Sayfalandırma) Nedir?
Pagination, içeriğin belirli sayfalara bölünerek sunulmasıdır. Pagination yapısı genellikle sayfanın alt kısmında kullanıcıya açık bir navigasyon alanı sunar. Aşağıdaki örnekte, ürün listelemesi altındaki numaralandırılmış yapı bu modeli temsil eder.
Kullanıcılar genellikle “Önceki (<)“, “Sonraki (>)” veya belirli sayfa numaraları ile sayfalar arasında gezinebilir.
Örnek Kullanım Alanları:
- E-ticaret siteleri (Ürün listelemeleri, kategoriler)
- Haber siteleri (Makaleler, arşiv sayfaları)
- Forumlar (Konular ve mesajlar)
- Bloglar (Eski yazılar, kategorilere göre içerik listeleri)
Sayfalandırma Avantajları
✅ SEO Dostu: Arama motorları sayfaları bağımsız birimler olarak daha kolay tarar ve indeksler.
✅ Kullanıcı Kontrolü: Kullanıcılar belirli bir sayfaya doğrudan gidebilir veya kaldıkları yeri kolayca takip edebilir.
✅ Hızlı Yükleme: Sayfalar parça parça yüklendiği için site hızı üzerindeki etkisi daha azdır.
✅ Veri Takibi: Analiz araçlarıyla her sayfanın performansını ayrı ayrı ölçmek kolaydır.
Sayfalandırma Dezavantajları
❌ Daha Fazla Tıklama Gerektirir: Kullanıcıların içerik keşfetmesi için ekstra adımlar gerekir.
❌ Deneyimi Bölme Riski: Kullanıcılar içeriği bölünmüş şekilde görmekten hoşlanmayabilir.
❌ Mobilde Ekstra Çaba: Küçük ekranlarda sayfa numaralarına tıklamak zor olabilir.
SEO için Sayfalandırma (Pagination) Kullanımı
Sayfalandırmada odaklanmanız gerekenler, eski teknik etiketler yerine, Google’ın güncel yaklaşımına uygun olarak sayfa kalitesini ve indekslemeyi yönetmektir.
- Sayfa İlişkileri (prev/next Yok): Google, 2019 yılından beri <link rel=”prev” / rel=”next” /> etiketlerini resmi olarak kullanmamaktadır. Bu etiketler artık sayfa serileri arasındaki ilişkiyi belirtmek için gerekli değildir. Google, sayfaları bir dizi olarak tanımak için site içi bağlantı yapılarını ve site haritalarını kullanır.
Ek Örnek (Google’ın Önerisi):
Sayfalandırılmış her URL, taranabilir ve benzersiz olmalıdır. Google’ın örneğinde example.com/category?page=2 gibi açık şekilde taranabilir diziler kullanılması gerektiği belirtilir. Ayrıca arama motorlarının erişebilmesi için bu URL’ler robots.txt tarafından engellenmemelidir.
- Canonical Etiket Kullanımı (Kritik): Sayfalandırılmış serideki her sayfa (Page 2, Page 3, vb.) kendine canonical (<link rel=”canonical” href=”…page=2″ />) göstermelidir. UYARI: Tüm sayfaları serinin ilk sayfasına canonical göstermek, içeriklerin indekslenmesini engeller ve büyük bir SEO hatasıdır.
- Ek İpucu: URL Yapısı, mümkünse ?page=2 gibi sorgu parametreli URL’ler yerine …/kategori/sayfa/2 gibi dizin tabanlı (clean) URL yapılarını tercih edin.
Infinite Scroll (Sonsuz Kaydırma) Nedir?
Infinite scroll, kullanıcının sayfayı aşağı kaydırdıkça yeni içeriklerin otomatik olarak yüklenmesini sağlayan dinamik bir sistemdir.
Örnek Kullanım Alanları:
- Sosyal medya platformları (Instagram, Twitter, Facebook)
- Görsel tabanlı web siteleri (Pinterest, Unsplash)
- Haber akışları (Google Discover, Flipboard)
Sonsuz Kaydırma Avantajları
✅ Akıcı Kullanıcı Deneyimi: Kullanıcılar içerikte kesinti yaşamadan gezinebilir ve daha uzun süre sayfada kalır.
✅ Mobil Uyumluluk: Mobil kullanıcılar için daha doğal ve zahmetsiz bir gezinme deneyimi sunar.
✅ Daha Fazla İçerik Keşfi: Kullanıcıların daha fazla içeriğe ulaşmasını teşvik ederek etkileşimi artırır.
Sonsuz Kaydırma Dezavantajları
❌ SEO Sorunları: Uygun teknikler kullanılmazsa arama motorları genellikle tüm içeriği indekslemekte zorlanabilir.
❌ Geri Dönüş Problemi: Kullanıcı bir bağlantıya tıkladığında geri döndüğünde, tarayıcı geçmişi yönetilmezse kaldığı yeri kaybedebilir.
❌ Footer Erişimi Zorlaşır: Sayfanın en altındaki (footer) bilgilere ulaşmak neredeyse imkansız hale gelir.
❌ Performans Etkisi: Çok fazla içeriğin arka planda sürekli yüklenmesi mobil cihazlarda performansı düşürebilir ve sunucu yükünü artırabilir.
SEO için Sonsuz Kaydırma (Infinite Scroll) Kullanımı
Sonsuz kaydırma kullanırken en büyük SEO hatası, Googlebot’un sayfanın alt kısmına ulaşıp içeriği yüklemesini engellemektir. Tüm içeriğin indekslenebilir olması için:
- Parçalı URL’leme (Segmented Content) Zorunluluğu: Google’ın Resmi Önerisi: Infinite Scroll ile yüklenen her içerik bloğunun (örneğin Page 2’nin içeriği), kendine ait benzersiz bir URL’i olmalıdır. Bu, kullanıcı kaydırdıkça URL’nin History API (PushState) ile dinamik olarak güncellenmesi demektir. Bu sayede Googlebot, o parçalı URL’leri tarayarak tüm içeriği indeksleyebilir.
Kullanıcı sayfanın 2. içerik bloğuna ulaştığında URL şu şekilde güncellenmelidir:
example.com/gallery?page=2
- Tarama Bütçesi: Sonsuz kaydırma, tek bir URL’de çok fazla içerik topladığı için tarama bütçesini zorlayabilir. Kritik ve önemli içeriği ilk yüklemede gösterin.
- Lazy Load Kullanımı: Lazy Load (Gecikmeli Yükleme) kullanırken, arama motorlarının içeriği okuyabildiğinden emin olun ve yalnızca görünür alanın dışındaki görselleri erteleyin.
Hibrit (Karma) Çözümler: İki Dünyanın En İyisi
Birçok modern site, her iki yöntemin avantajlarını birleştiren Hibrit Yaklaşım kullanır.
Nasıl Çalışır: Kullanıcılar sayfayı ilk başta belirli bir seviyeye kadar (örneğin ilk 30 ürün) Infinite Scroll ile kaydırır. Ancak bu eşiğe ulaştıktan sonra, klasik sayfalandırmaya devam etmek için “Daha Fazla Göster” (Load More) butonu ile karşılaşır.
Bu model Google’ın “Incremental Page Loading” olarak tanımladığı UX kalıbı ile uyumludur. Kullanıcıya hem akıcı bir deneyim sunulur hem de her yükleme bölümü için tanımlı URL yapısı oluşturulabildiği için SEO dostudur.
Faydası: İlk etkileşimde akıcılık ve içerik tüketimi sağlanır, sunucu yükü/geri dönüş problemi minimalize edilir ve sayfanın en altındaki alanlara (footer) erişim kolaylaşır. Bu yaklaşım, SEO’yu riske atmadan UX’i iyileştirir.
Hangi Durumda Hangisini Seçmelisiniz?
Hangi yöntemi seçeceğiniz tamamen sitenizin amacına ve kullanıcı kitlenize bağlıdır.
| Artıları | Eksileri | |
| Pagination | Kullanıcılara sonuçların boyutu ve mevcut konumu hakkında bilgi verir. |
|
| Load More |
| Tüm sonuçlar tek bir web sayfasında bulunduğu için çok fazla sayıda sonuç işlenemez. |
| Infinite Scroll |
|
|
Google’ın resmi önerilerine göre, hangi listeleme modelini seçerseniz seçin şu maddelere dikkat edilmelidir:
- Her içerik bloğu taranabilir bir URL’e sahip olmalı.
- Lazy load yalnızca görsellerde kullanılmalı.
- JavaScript ile yüklenen içerik, arama motorlarının erişimine açık olmalı.
- Pagination yapılarında her sayfa kendi canonical etiketini göstermeli.
Özetle:
- Eğer SEO öncelikli ise ve kullanıcıların belirli bir noktaya geri dönme ihtiyacı varsa (e-ticaret sepeti gibi), Pagination tercih edilmelidir.
- Eğer amaç, kullanıcının kesintisiz ve sürükleyici bir şekilde içerik tüketmesi ise (akış siteleri gibi), Infinite Scroll veya Hibrid Çözümler daha iyi bir seçenek olabilir.
Sonuç olarak, hangi yöntemi seçerseniz seçin, sitenizin performansını Google Search Console ve analitik araçlarla takip ederek sürekli iyileştirmeler yapmayı unutmayın!
