Pareto İlkesi ya da diğer bir adıyla 80/20 kuralı, İtalyan ekonomist Vilfredo Pareto’nun kendi ülkesindeki gelir dağılımının adaletsizliğini göstermek için oluşturduğu bir matematiksel formüle işaret eder. Etken seyrekliği gibi farklı adlandırmalar ile de bilinen Pareto İlkesi (80/20 Kuralı), herhangi bir sistemin, organizasyonun üzerindeki etkilerin %80’inin, faktörlerin %20’sinden kaynaklandığı savını taşır. İlkenin isim babası ve mucidi Pareto, yayımladığı makalede İtalya’daki ailelerin en zengin %20’sinin, ülke topraklarının %80’ine sahip olduğunu belirtmiştir. Bu ilkeyi, kuralı farklı bir bakış açısı ile ele almak gerekirse; herhangi bir konudaki sonuçların büyük bölümünün çok az sayıdaki nedenden kaynakladığı yorumu ortaya çıkar. Pareto İlkesi (80/20 Kuralı), diğer bir pencereden aslında şu savı da sahiplenir: Girdilerin yalnızca %20’sinin sonuçların %80’ini ortaya çıkarması. İlkenin mucidi Pareto 80’e 20 gibi bir oran verse de muhtelif durumlarda daha yüksek / düşük oranlar da çıkabilmekte. Bu ilkeyi gündelik hayata uyarlamak içinse pek çok popüler örnek var. Bir şirketin gelirlerinin %80’inin, müşterilerin %20’sinden kaynaklanması, şikayetlerin %80’inin müşterilerin %20’sinden gelmesi, kârın %80’inin ürün ya da hizmetlerin %20’sinden gelmesi gibi örnekler Pareto İlkesi (80/20 Kuralı) için yaygın emsaller.
Bu kuralın uyarlanabileceği onlarca, yüzlerce, binlerce örnek üretilebilir. Yüzde hesaplamalarında bazen değişiklikler olabilse de ilkenin, kuralının ana prensibi değişmez. O ana prensip de etkenlerin küçük bir kısmının sonuçların büyük bir bölümünü etkilediğidir. Dolayısıyla farklı senaryolarda yüzdeler nokta atışı bir şekilde tutmayabilse de Pareto İlkesi’sine göre işin belkemiği hep aynıdır. 80/20 Kuralı farklı birçok alandaki, sektördeki yöneticilerin de çalışmalarında, projelerinde hesaba katma ihtiyacı duyduğu bir ilke. Belli başlı alanlar ise şöyle sıralanabilir: Web trafiği kaynakları, müşteri hizmetleri sorunları, verimlilik, satış başarısı, kâr, müşteri ile olan diyalog / ilişki, müşterilerin fiziksel olarak bulunduğu konum, bir e-ticaret sitesinin cirosu, ürünlerin özellikleri. Peki bu kuralı anlamak ne kazandırabilir? Mevcut potansiyelinizi daha iyi değerlendirip doğru bir şekilde kullanmanıza, böylece performans ve başarınızı artırmanıza Pareto İlkesi yardımcı olabilir. Gelirlerin %80’ini getiren %20 dilimindeki müşterilere odaklanmak, bir sınav hazırlığında soruların büyük bir bölümünü oluşturan belirli konuları incelemek bu ilkenin yaşantı yoluyla deneyimlenebileceği alanlardan bazıları. Nokta atışı yüzdelerden kaçınmak ve oranların değişebileceğini hatırlamakta fayda var.