İçindekiler
SuperApp Nedir?
SuperApp, bir mobil uygulama içerisinde ödeme ve finansal işlemler dahil içerisinde birden fazla hizmet barındıran, kullanıcılarına etkin bir deneyim sağlayabilen ve online platformların birçok yönünü kapsayan mobil uygulama veya web uygulamalarına verilen isimdir. (SuperApp ismi 2010 yılında Blackberry şirketinin kurucusu olan Mike Lazaridis tarafından icat edilmiştir. Bu terimi kesintisiz, entegre, verimli, bağlamsallaştırıcı ve günlük kullanıma uygun bir deneyim sunacağı kapalı bir ekosistem olarak tanımlamıştır. Aslında buna insanların günlük yapabileceği tüm işleri tek bir uygulamada toplayan bütünsel bakış açısıyla üzerine kurulu bir kavram, mega bir platform diyebiliriz. Mike Lazaridis’in belirttiği “en çok uygulamaya değil, en iyi uygulamaya sahip olmak” kavramının ne kadar önemli olduğunu günümüzdeki süper uygulamalarla birlikte görüyoruz.
SuperApp ismi ilk olarak Çinli Tencent şirketinin WeChat uygulamasını tanımlamak için kullanılmaya başlandı. WeChat uygulaması mesajlaşma, e-ticaret, ödeme sistemi gibi birden fazla kanalı kapsadığı için WeChat uygulamasını Super-App olarak tanımladılar. Hayatımıza WeChat ile giren süper uygulamalar gün geçtikçe yerini daha fazla almaya ve insanlara dokunmaya devam ediyor.
Son yıllarda WeChat tarzı birçok servisi tek bir uygulamadan servis eden devler ortaya çıktı. Super-App olarak olarak ortaya çıkan bu uygulamaların ortak noktası ise bulundukları bölgeye ait ihtiyaçların tespiti ve buna yönelik çözümlerin sunulması. WeChat’tan sonra super-app akımına katılan Singapur’dan Grab ve Endonezya’dan GoJek olmuştur. Grab, Getir ve Yemeksepeti gibi yiyecek paket dağıtım hizmetiyle başlayarak, GrabBike hizmeti ile bisiklet kiralama, GrabPay ile sigorta ve finansal işlemleri gerçekleştirebilecek bir omnichannel yani bütünsel bir hizmet ağı kurmuştur. Şu an ise 10’dan fazla servis kaleminin olduğunu söyleyebiliriz. GoJek ise araç kiralama uygulaması olarak başlayarak halihazırda birden çok servis hizmeti vermektedir. Peki bu super-app’lerin bazılarına örnek verecek olursak;
Tüm bunların yanı sıra bu pazara girmeye hazırlanan ve göz kırpan birçok şirket bulunuyor. Bunlardan biri aslında WhatsApp’ı satın alan Meta şirketi diyebiliriz. Meta şirketinin bu bağlamda yapması gereken çok fazla iş olsa da süper uygulama pazarına göz kırptığını söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra Getir’in Türkiye pazarından süper uygulama yolunda çok ciddi adımlar atıyor olması da bizleri ayrıca gururlandırıyor. Getir, GetirAraç’ın yanı sıra n11.com’u da entegre ederek ulaşılabilir servis sayısını 9’a yükseltti. Üzerinde çalıştığı GetirFinans ve farklı alanlarla birlikte servis sayılarını artırmayı super-app olma yolunda çok ciddi pay almayı planladıklarını belirtebiliriz. Süper uygulama olma yolunda Getir’in yanı sıra Trendyol ve Hepsiburada da çok ciddi işler yapıyor. Umarız bu ülke topraklarından da süper uygulamalar çıkıyor olur. 🙂
Bir Uygulama SuperApp Nasıl Olur?
Bu bölümümüzde biraz daha SuperApp’ı SuperApp yapan şeylerin neler olduğundan bahsedeceğiz.
1- Telefondaki En İyi Uygulama Olması
Yukarıda bahsettiğimiz gibi bir uygulamanın super-app kavramına uygun olması için birden fazla hizmeti, ödeme sistemlerini, finansal bir takım gereklilikleri gerçekleştirmesi gerekiyor. Aslında baktığımızda super-app’leri birden fazla uygulamanın tek bir uygulamada birleşmiş hali olarakta düşünebiliriz. Bu uygulamaların telefonunuzdaki en iyi uygulama olması, her işinizi orada halletmeniz anlamına geldiğinden super-app’ler genelde telefondaki en iyi uygulama rolünü görmektedir.
10 farklı uygulamanın yaptığı işi tek bir uygulama yapıyorsa sanırım bu sizin en sevdiğiniz ve en çok kullandığınız uygulama olacaktır diye düşünmekteyim. 🙂
2- Bütünsel Anlayışa Sahip Birden Fazla Hizmete Sahip Oluyor Olması
Örnek olarak Getir, hızlı market teslimatı ile başladı, şu an GetirAraç ile araç kiralama hizmetini dahil etti. GoJek ve Grab gibi süper uygulamalar, araç kiralama hizmetiyle başladı halihazırda e-cüzdan, mesajlaşma gibi birçok sektörde hizmet vermektedir. İlgili süper uygulamalarını incelediğimizde başlangıçta hangi sektörde hizmet veriyor olursa olsun diğer ekosistemlere ayak uyduruyor olması ve her sektörde işini en iyi şekilde yapıyor olması gerekmektedir.
3- Son Kullanıcıların Cüzdanına Kolay Erişim Sağlıyor Olması
SuperApp olan uygulamaların cüzdan ve ödeme sistemlerinin olduğunu söylemek çok zor değil. Bu uygulamalar cüzdan ve ödeme sistemleri sayesinde ödemelerde kolay erişim sağlamaktadır. Kullanıcılarının ödeme alışkanlıklarını ve akışlarını çok daha hızlı analiz edebilmektedirler. Türkiye örneklerine bakacak olursak Trendyol Cüzdanım ve Hepsipay direkt olarak aklınıza gelecektir. 🙂
4- İş Birliklerine ve Ortaklıklara Açık Olmalıdır
Süper uygulamaların birden fazla hizmet sektöründe olması aslında işbirliklerine ve ortaklıklara açık olmasına fırsat sağlamaktadır. Farklı hizmetlere giriş yapmak için sıfırdan bir yapı kurmaktansa bu işi iyi yapan bir start up ile ortaklık sağlanabilir, iş birliği yapmak gerekebilir. Bu sebeple iş birliklere ve ortaklıklar açık olmak, süper-app yapısının kurgulanması için oldukça önemli diyebiliriz. Örnek vermek gerekirse Getir, araç kiralama hizmetini Moov şirketinin %75’ini satın alarak girdiğini söyleyebiliriz.
5- Değer Katıyor Olması
Aslında her uygulamada olduğu gibi süper uygulamalarında onu kullanan kullanıcıları için değer katıyor olması gerekiyor. Ekosistemde kullanıcılarının verilerine, hizmet kalitesine, yorumlarına, kullanım alışkanlıklarına, aldığı hizmete değer veriyor olması sistemin daha da iyileşmesine fırsat sağlayacaktır. Süper uygulama olmak için kullancılara, hizmete ve sektöre değer vermek gerekecektir.
Peki Facebook gibi dev uygulamalar süper uygulama olarak değerlendiriliyor mu?
Tüm bunlara bakarak aslında Facebook, Instagram gibi devlerin süper uygulama olmadığını merak ediyor olabilirsiniz. Aslında bu uygulamalar her ne kadar milyarla indirilmeye sahip olsalar, milyonlarca dolar ciroya sahip olsalar, dünyanın her yerinde inanılmaz sürelerde kullanım oranlarına sahip olsalarda yukarıda bahsettiğimiz kriterlere uymadıkları için birer süper uygulama kategorisine dahil olamaktadırlar. Örneğin Facebook yalnızca sosyal medya sektöründe değerlendiriliyor. Bir e-ticaret mantığında veya bir yiyecek teslimatı sektöründe hizmet sağlamadıkları için süper uygulama tarafında değerlendirilmiyorlar.
Tüm bunların haricinde süper-app olarak değerlendirilmesi için kullanıcı gizliliği ve veri güvenliği konusunda çok daha katı olması gerekiyor. Süper uygulamalar, kullanıcının verisine, kişisel bilgilerine çok daha dikkatli davranmaktadır. Facebook, kullanıcı hakkında bilgileri çok katı şekilde kullandığı için bu tarz kısıtlamalara gelmeyecektir.
Süper-app’ler iş birliği ve üçüncü taraf entegrasyonlara oldukça açıktır fakat Facebook, üçüncü taraf entegrasyona çok sıcak bakmamaktadır .
Özetle
Konuyu özetleyecek olursak, bir süper uygulama olmak için birden fazla hizmette yer alıyor olmak gerekiyor. Bunları E-Ticaret, tek bir yerden ödeme sistemine sahip olmak, sosyal bir platform olmak, ulaşım hizmetleri sunuyor olmak, finansal hizmet sağlamak, yiyecek teslimatında yer almak, sağlık ve sigorta sektöründe hizmet sağlamak gibi birden fazla hizmet sektörü şeklinde kategorize edebiliriz.
Mobil uygulama ekosistemine baktığımızda süper app’ler merdivenin son basamağı olarak gözüküyor. Mobil uygulamaların geleceği olarak değerlendirilebilir. Son zamanların en popüler konularından olan gizlilik, kullanıcı bilgilerinin değerlendirilmesi ve kullanılması konusunda hala endişeler olsa da bu tarafta oluşlan endişelerin zamanla kırılabileceği ve süper uygulamalarla daha doğru kullanılabileceğini söyleyebiliriz.
Listelenmemiş Uygulama (Unlisted app) Dağıtımı başlıklı yazımızı da okumadan geçmeyin!
