İçindekiler
İnternet siteleri veya dijital mecralardaki kurum ya da kuruluşlar, tüketicilere hizmet ederek rekabet etmek için her geçen gün kendilerini geliştiriyor. Kuruluşların veya şirketlerin web siteleri ise birçok farklı yapıdan meydana geliyor. Ancak bunun en temeli, sadece tek bir satırdan oluşan URL. Peki, URL nedir? Tıpkı insanlar gibi, dijital mecralar da bazı kimlik numaralarına sahiptir. Benzersiz olan bu kimlik numaraları sayesinde her web sitesinin her sayfası kendine özel bir hale bürünüyor. Lafı daha fazla uzatmadan URL yapısı, tanımı ve çalışma prensibi gibi pek çok konuyu anlattığımız bu yazımızla sizi baş başa bırakalım. Okumaya devam ederek URL nedir, ne işe yarar, nasıl çalışır, hangi bölümlerde oluşur sorularının cevabını bulabilirsiniz. Keyifli okumalar!
URL Nedir?
URL dendiğinde akla gelen ilk soru, URL neyin kısaltması, oluyor. Bunun cevabını da hemen verelim. URL, “Uniform Resource Loader” evrensel ifadesinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma olarak literatürdeki yerini almış. Türkçemizde ise bu terim, Tekdüzen Kaynak Bulucu olarak geçiyor. 1980’lerde hayatlara giren URL, o tarihten beri internet tarihinin asla vazgeçilmeyecek terimi olarak kullanılmakta.
URL Ne İşe Yarar?
Tanımını verdikten sonra URL ne işe yarar, sorusunun yanıtını vermeye geldi sıra. Aslında isimlerden, harflerden, rakamlardan ve sembollerden oluşan URL’ler en basit haliyle web sayfalarının, tarayıcı vasıtasıyla son kullanıcıya ulaştırılmasını sağlıyor. Ayrıca URL’ler, sayfadaki farklı ögelere bağlı olarak farklı bölümlerden oluşur. Söz konusu web sayfasının içeriği ve sayfa içindeki bölümler, URL’lerin nasıl göründüğünü etkileyebilir. Aşağıdaki yedi maddeyi okuyarak URL bölümleri hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
- Protokoller: Web siteleri, barındırdıkları içerikle alakalı olarak farklı protokollerle başlayabilir. En yaygın örnekleri http:/ ve https:/ olsa da dosya aktarımı için ftp: ve mail gönderimleri için de SMTP, POP3 ya da IMAP protokollerini görmek mümkün.
- World Wide Web: URL’in demirbaşı diyebileceğimiz World Wide Web, internet kullanılmaya başlandığından beri var. “www” olarak kullanılan bu bölüm, URL’de protokolden sonra gelir. Ancak herhangi bir web sitesine gitmek için adres çubuğuna www yazma zorunluluğu olmadığı için yaygınlığı gün geçtikçe azalmakta.
- Alan Adı: Söz konusu web sayfasının adını anlatmak için kullanılır. Görüntülenen sayfanın hangi siteye ait olduğunu, URL’deki alan adı yani Domain kısmından anlamak mümkün. Örneğin bu sayfaya ait olan URL’deki alan adı bölümü blog şeklindedir. Yani site adı markaya özeldir ve domain kısmında yer alır.
- Alan Adı Uzantısı: Top Level Domain olarak bilinen alan adı uzantısı çoğunlukla .com şeklinde olsa da .net, .org, .edu, .site, .gen, .gov, .k12, .bel.tr ya da .io şeklinde de olabiliyor. Bu durum site sahibinin tercihine, web sitesinin türüne ve içeriğine göre değişkenlik gösterebilir.
- Klasör Adı: Sayfada yer alan görsel, video, metin ve diğer nesnelerin sunucuda bulunduğu yeri gösterir. Eğer baktığınız bir e-ticaret sitesiyse URL’deki klasör adı, genelde ana kategorinin ismidir.
- Dosya Adı: Dosya adı ise, kullanıcıya o sayfa hakkında pek çok şey söyleyebilir. Yine e-ticaret sitelerinden örnek vermek gerekirse URL’deki dosya adı, çoğunlukla ürün ismidir.
- Dosya Uzantısı: Dosya uzantısını adres çubuğunda çoğunlukla görmezsiniz. Zira bu bölüm, kaynak sayfanın kodlama dilinin bir parçasıdır ve genelde html, htm ya da php olarak görünür
URL Çalışma Prensibi Nedir?
URL adresi nedir, ne değildir, öğrendiğimiz göre sırada URL’lerin nasıl çalıştığı hakkında fikir sahibi olmak var. Bilindiği üzere internet sitelerinin sayfaları, belli sunucularda depolanır. İnternete girmek için kullandığımız tarayıcılar, sayfaların içerikleri hakkındaki bilgiyi, doğrudan sunucudan alarak son kullanıcıya ulaştırır. Sunucular ise, bilindiği üzere URL’lerle değil, IP adresleriyle çalışır. IP adresleri ise çok sayıda rakamdan meydana gelir ve hem kullanıcı hem de arama motoru botları için son derece karmaşık görünür. URL’lerin bir görevi de burada devreye girer: Sayfanın ismini ve içeriğini kullanıcı ve botlar için daha okunaklı bir hale getirmek. Örneğin diyelim ki Dekorasyon Fikirleri başlıklı bir yazı okuyorsunuz. Bu durumda bulunduğunuz web sitesinin bu sayfasındaki URL’in bir kısmında dekorasyon-fikirleri yazan bir alan göreceksiniz. Bu alan size o sayfanın temel içeriğinin ne olduğunu anlatmak içindir. Üstelik hem size hem de arama motoru botlarına.
URL Nasıl Oluşturulur?
Yukarıdaki bilgiler ışığında bir URL’in ne olduğunu ve hangi bölümlerden oluştuğunu öğrendik. Sırada ise URL oluştururken uymanız gereken en temel kurallar var. Buyurunuz!
- Anlaşılır bir URL yapısı belirlenmeli.
- URL çok uzun kullanılmamalı.
- URL’de Türkçe karakterlerden mümkün olduğunca uzak durulmalı.
- Kelimeler arasında boşluk bırakmak yerine “-“ işareti kullanılmalı.
- Sitenin güvenliği için SSL protokolü kullanılmalı.
- < > # % { } | ^ ~ [ ] ` gibi güvensiz karakterleri kullanmaktan kaçının.
- Klasörleri / ile ayırın. Ayrıca bir URL’de ne kadar az klasör kullanırsanız o kadar iyi. Zira URL’deki klasörlerin sayısı hem botlar hem de kullanıcı için site derinliği algısı yaratabileceği için önerilmez.
- URL’de en az bir ya da iki anahtar kelime bulundurmaya özen gösterin.
Canonical URL Nedir?
URL’i anladık da canonical url nedir, dediğinizi duyar gibiyiz. Aslında canonical URL’ler, bir web sitesi için son derece faydalı ögelerdir. Zira canonical’lar istenmeyen ve fazlalık yapan linkleri tek bir çatı altında toplamaya yarar. Örneğin web sitenizde aynı sayfaya yönlenen birden fazla link varsa, bunları canonical URL çatısı altında toplayabilirsiniz. Bu ayarlamayı yaptığınızda istenmeyen linkler, arama motorlarında gösterilmez, bunun yerine sizin izin verdiğiniz canonical URL’ler öne çıkar. Böylece sayfaların farklı versiyonlarına ait bağlantılar, arama motorları tarafından farklı bir sayfa gibi algılanmaktan kurtulur.
Nihai URL Nedir?
Nihai URL nedir, sorusunun cevabı aslında son derece tahmin edilebilir. Reklamınızı tıklayan kullanıcıların web sitenizde ulaştığı sayfanın adresi, nihai URL olarak tanımlanır. Yani nihai URL’in günlük konuşmadaki karşılığının açılış sayfası olduğunu söyleyebiliriz. Dijital reklamcılıkta kullanılan bu tabir, oluşturulan her reklam ile ilgili bir nihai URL belirlenmesi gerektiğini anlatır.
SEO Dostu URL Nasıl Olmalı?
Eğer web sitenizin SEO dostu olmasını istiyorsanız kullandığınız URL’in de bazı kurallara uygun olmasında dikkat etmelisiniz. Hedef kitlenizin arama niyetine uygun anahtar kelimelerden en az bir ya da ikisinin URL’de olması, URL’in optimum uzunlukta ve okunabilir olması, Türkçe karakterlerden uzak olması, kelimelerin alt çizgilerle ayrılmış olması, SSL sertifikasıyla korunuyor olması, küçük harflerden oluşması bu kurallardan en önemlileri. Siz siz olun, oluşturacağınız URL yapısında bu kurallara dikkat etmeyi unutmayın!
Ayrıca HTTP Redirect yani URL yönlendirme konusu hakkında aklınıza gelen soruları detaylıca cevaplayabileceğiniz “HTTP Redirect (URL Yönlendirme) Rehberi” yazımızı da okumayı unutmayın!
