Genişletilebilir işaretleme dili (Extensible Markup Language – XML), en basit ifade ile bir dosyadaki çeşitli verileri tanımlamak için sözdizimi etiketlerini kullanan bir dildir. Genişletilebilir işaretleme dili nedir, ne değildir kısmına geçmeden önce genel olarak işaretleme dilini öğrenmek de önemli. İşaretleme, web sayfalarında bir metnin nasıl gösterilmesi gerektiğini, ne anlama geldiğini göstermek için yapılan ek açıklamalardır. Farklı işaretleme dilleri vardır ve genişletilebilir işaretleme dili de bu grubun fazla kompleks olmayan türlerinden biri. Verileri kullanma, depolama, iletme, görüntüleme gibi işlere yaran genişletilebilir işaret dili, yani XML kendine has standartları kullanarak metin ile ilgili verileri depolar, işler. Kodlama açısından HTML diline de benzerlik gösteren XML, HTML yerine tasarlanmış bir dil değildir. Ayrıca HTML ile XML arasındaki en büyük fark; HTML’de oluşturulan etiketleri biz belirleyemeyiz. Ancak XML’de kendimize özel etiketler açmamız mümkün. Örneğin, HTML’de metne başlık girmek için h1, h2, h3, h4, h5, h6 etiketlerinden birini kullanmak gerekir.
“<h1>Araba Markaları</h1>” gibi bir etiketleme buna örnektir. XML’de ise örnek vermek gerekirse birkaç araba modeli hakkında bilgi vermemiz gerekiyor. O halde “<araba>” ve “</araba>” etiketlerini açabilir ve ikisinin arasına “<arabaadi>” ile “</arabaadi>” etiketlerini açabiliriz. Gördüğünüz üzere genişletilebilir işaretleme dilinde açılan etiketlerin içeriğini, kendimize göre belirlememiz mümkün hale geliyor. XML’de bir diğer önemli konu da şudur: Diyelim ki araba modellerini klasik arabalar ve spor arabalar olarak kategorize etmek istiyoruz. Bu nasıl yapılabilir? O halde “format” bir davranış da oluşturabiliriz. “<arabaadi format=”sporaraba”>Porsche</arabaadi>” böyle bir durumda XML üzerinde oluşturabileceğimiz kendimize özel bir etikettir. HTML ile birlikte kullanılabilen XML’nin faydaları nelerdir? Verilerin değişik görünümlerinin veri alışverişi ile alınabilmesini sağlar. Ayrıca verdiğimiz örnek gibi açık standartlar sunabilen genişletilebilir işaretleme dili, değişen verilerinizin güncellenmesini de sağlayabilir. İlgili dokümanların internet üzerinde tanımlanmasını da kolaylaştıran bu dil, program yazmayı da kolaylaştırır. Etiketlerin tek tek el ile belirlendiği ve böylece özelleştirilme imkanı sunan XML sayesinde verilerin tanımlanması ve farklı ortamlara aktarılması oldukça kolay.