Kullanılabilirlik (Usability), bir diğer ifade ile kullanım kolaylığı; etkileşime girilecek, kullanılacak bir nesnenin vs. kolayca öğrenilebilmesi, kullanılabilmesi anlamına geliyor. En başta belirtmek gerekiyor ki; bunu kullanıcı deneyimi (UX) ile karıştırmamakta yarar var. Burada kastedilenler; bir bilgisayar yazılımı, web sitesi, web sitesinin uygulaması, kitap, bisiklet, kahve makinesi de olabilir herhangi bir süreç de. İnsan etkileşiminin dahil olduğu her şeyde kullanılabilirlik kavramından bahsetmek mümkün. Sunulan nesnenin, ürünün, hizmetin ve benzeri şeylerin kalitesi de aslında onun kullanılabilirliği ile doğru orantılıdır denebilir. Kullanılabilirliği yüksek bir ürün / meta ilgili kişilerin de o ürünü kolay ve verimli bir şekilde kullanabilmesine, onun çalışma sistemini kolayca öğrenebilmesine vesile olur. Bu öğrenim, kullanıcının belirli bir işi öğrenmek konusunda da hız kazanmasını sağlayabilir. Kullanılabilirliğin belli başlı kriterleri ve ögeleri var. Bunlardan biri öğrenilebilirliktir. Söz konusu ürünün, hizmetin, sürecin, sistemin ne kadar kolay öğrenilebildiği bu madde içerisinde yer alır. Bir diğer madde verimliliktir. Kullanıcıların, sunulanlardan ne kadar verim alıp almadığı bu madde ile ilişkilendirilebilir. Hatırlanabilirlik de kullanım kolaylığının önemli bir parçası.
Nedir? İlgili ürün ile olan etkileşime belirli bir süre ara verdiğinizi varsayın. Daha sonra o ürünü tekrar kullanmaya başladığınızda sistemin akılda kalıcılığı önemlidir. Hatırlanabilirlik işte tam da burada devreye girer. Hatalar diye ayrı bir madde de açmak gerek. Kullanıcıların hata yapma oranının düşük olması ve hata yaptığında bunun kolayca telafi edilebilmesi gerekir. Son olarak memnuniyet de kullanılabilirlik kavramının içerisinde yer alır. Kullanıcıların, sistem ile etkileşime girmekten duyduğu memnuniyeti düzeyi önemlidir. Günlük hayattan örnek vermek gerekirse; bir asansöre bindiniz ve 28. kata çıkacaksınız. Asansördeki kat numaralarının yer aldığı tuşlar karışıksa, çıkacağınız katın tuşunu bulmakta zorlanabilirsiniz. Demek ki kullanılabilirlik bazı ürün ya da hizmetler söz konusu olduğunda sadelik ile de birleştirilebilir. Bununla beraber tek kriter bu dersek yanlış ya da eksik olur. Şirketlerin, markaların kendi tüketicilerine daha iyi bir kullanılabilirlik sunmak için testlerden de yararlanabilmesi gerekir. Kullanılabilirlik testi, doğru çalıştığı kabul edilen ürünün vs. kullanıcılar tarafından ne kadar doğru, verimli, güvenilir bir şekilde kullanıldığını ölçer. Evet söz konusu ürün, sistem çalışıyor ama ürünün asıl amacı kullanıcı ile buluşuyor mu? Kullanıcı ürünü kullanırken kendini rahat hissediyor mu? Bu ve buna benzer sorular da kullanılabilirlik testinde yer alır.