Ürün yaşam döngüsü nedir bakıldığında; ürünün – hizmetin geliştirilip müşteriye sunulmasından gerileme ve piyasadan çekilmesine kadarki tüm süreci ifade ediyor. Bu süreç genellikle geliştirme, sunuş, büyüme, olgunlaşma ve gerileme olmak üzere 5 farklı aşama ile anlatılıyor. Pazarlama sektörü için eskiden bu yana kullanılan bu terim, böylece adeta ürünün “biyografini” bize vermekte. “Ürün yaşam eğrisi” adı ile de bilinen bu kavram, ilgili ürün veya hizmetin konseptinin oluşturulmasından tutun da pazardan çekilmesine kadar tüm süreci karşılayan bir terim. Özellikle ilgili ürünün mevcut noktası ya da yeni noktası hakkında karar alırken bu ürün yaşam döngüsünden sıklıkla faydalanılır. Son derece dinamik bir sektör olan pazarlama içerisinde koşullar gereği ürün hakkında her dönem ve periyotta yeniden karar verilebilmektedir. İngilizce “product lifecycle management” (PLM) olarak da bilinen ürün yaşam döngüsünün 5 aşamasına bakıldığında; ilk adım olan geliştirme ürünün pazara girmeden önce konseptinin belirlenmesi, geliştirilmesini ifade eder. Burada gerçek potansiyel hedef kitle ile konsept testi yapılabilir. İkinci aşama sunuş yani tanıtımdır. Ardından büyüme aşamasına gelinir ve burada talep – kâr giderek artış gösterir. Hızlı büyümenin ardından dengeli bir satış evresine girdiğinizde ise olgunluk dönemine girmiş oluyorsunuz. Son olarak ürün pazarın en sevilen nesneni değilse yavaş yavaş gerileme başlar.
Peki ürün yaşam döngüsünün avantajları nelerdir?
- Yaşam döngüsü aşamalarına göre daha bilinçli ve mantıklı karar almak,
- Ürün tanıtımının ardından potansiyel yatırım getirisini artırmak,
- Şirket kârlılığını artırmak ve talepte büyüme sağlamak,
- Hedef kitleyle bağlantıda kalmak amacıyla pazarlama stratejilerini yenileyebilmek,
- Müşteri sadakati, ürünün cazibesi gibi değerleri korumak, geliştirmek
Bu süreç iyi bir şekilde yönetilemediği takdirde ise bu sefer ürünün potansiyelini açığa çıkaramaması gibi bir risk doğar. Ayrıca raf ömrünün azalması, kârın düşmesi, pazarda rakiplerin gerisinde kalma gibi sonuçlar da ortaya çıkabilir. Bu nedenle ürün yaşam döngüsü nedir, nasıl yapılır iyi öğrenmek ve uygulamak gerekir.