Doğal Dil İşleme (NLP), bilgisayar sistemlerinin insanlarla iletişim kurmasını sağlayan bir yapay zeka teknolojisi alanıdır. Bu model geliştirilen sistemlerin insanların doğal dilini anlaması, yorumlaması ve üretmesi amaçlanır. Doğal dil işleme teknolojisiyle geliştirilen sistemler bir kullanıcıyla iletişim kurabilir, isteklerini yerine getirebilir ve sorulara cevap verebilir. Doğal dil işleme modelleriyle geliştirilen teknolojiler genellikle metin veya ses aracılığıyla insanlarla iletişim kurar. Bu sistemlerde NLP teknolojileri ses veya metin iletilerindeki anahtar kelimeleri tespit etme ve veriler arasındaki ilişkiyi saptama gibi bir rol oynar. ChatCPT gibi yapay zekâ sohbet robotlarının mekanizmasında doğal dil işleme modellerinin yer aldığını söylemek mümkündür.
NLP, metin madenciliği, dil modelleme, metin sınıflandırma, duygu analizi, konuşma tanıma, metin üretimi, çeviri ve konuşma sentezi gibi birçok uygulama alanında kullanılır. Bu teknoloji, metin verilerini analiz ederek anlam çıkarır, kelime ve cümle sınıflandırır ve anlamsal bağlantılar kurar. Böylece insanların ihtiyaç duyduğu ideal cevapları sunar. Doğal dil işleme teknolojisi sosyal medya analitiği, müşteri hizmetleri, otomatik metin özetleme, metin tabanlı arama sistemleri, dil tabanlı akıllı kişisel asistanlar ve konuşma tanıma gibi birçok alanda kullanılır. Örneğin, dijital asistanlar (Siri, Alexa, Google Asistan) doğal dil işleme modeliyle oluşturulan bir algoritmaya sahiptir. NLP madenciliğinin uygulama alanları genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
- Metin Sınıflandırma: Metinleri belirli kategorilere sınıflandırma ve çözümleme işlemleri.
- Konuşma Tanıma ve Çevirme: Konuşmaları yazıya dökerek, sesli komutları algılamak veya konuşmaları çevirmek.
- Çeviri: Bir dildeki metni başka bir dile çevirmek. Örneğin NLP algoritmaları İngilizce bir metni Türkçeye çevirebilir.
- Anlam Analizi: Metinlerdeki duygusal ifadeleri tespit etmek. Resmi, argo veya samimi metin türlerini algılamak.
- Metin Özetleme: Uzun metinleri istenen şekilde özetlemek.
- Otomatik Cevaplama: Soruları anlamak ve insan iletişimine uygun bir biçimde cevaplamak.